TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN
Ülkemizde tüketiciler 23.02.1995 tarihinde kabul edilen "4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun" ile 06.03.2003 tarihinde revize edilmiş haliyle kabul edilen "4822 Sayılı Kanun ile Değişik 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun" ile korunmaktadır.
KANUNDAN KİMLER YARALANABİLİR?
Piyasaya sunulan mal ve hizmetleri, ticari ve mesleki faaliyetleri dışında kullanan, yararlanan veya edinenler bu kanuna göre tüketici kabul edilmektedir.
Buna göre, bu kanununun sağladığı haklardan yararlanabilmek için her şeyden önce “tüketici” olmanız gerekmektedir
TÜKETİCİYE KARŞI SORUMLU OLANLAR?
Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzeri ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında tüketiciye, mal ve hizmet sunan gerçek veya tüzel kişiler,sattıkları mallar ve sundukları hizmetler çerçevesinde tüketicilere karşı sorumludurlar.
HANGİ MALLAR KANUN KAPSAMINDADIR?
1. Taşınır mallar
2. Konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallar
3. Elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü v.b. gayri maddi mallar
HANGİ MAL VE HİZMETLER AYIPLIDIR?
Satın aldığınız mal veya hizmetin;
Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilanlarında belirtilen,
Satıcı tarafından bildirilen
Standardında veya teknik düzenlemesinde yer alan nitelik veya niteliği etkileyen niceliğe aykırılıklar taşıması,
satın aldığınız mal veya hizmet ayıplıdır.
AÇIK AYIP TAŞIYAN MAL VE HİZMETLERDE HAKLARINIZ
Satın aldığınız bir mal veya hizmetin acık ayıp taşıdığını anlamanız durumunda; malın teslim tarihinden itibaren, hizmetin ifa edildiği tarihten itibaren, 30 gün içinde satıcı veya sağlayıcıya durumu bildirmeniz gerekmektedir.
GİZLİ AYIP TAŞIYAN MAL VE HİZMETLERDE HAKLARINIZ
Satın aldığınız bir mal veya hizmetin gizli ayıp taşıdığını anlamanız durumunda; malın teslim tarihinden itibaren, hizmetin ifa edildiği tarihten itibaren, 2 yıl içinde satıcı veya sağlayıcıya durumu bildirmeniz gerekmektedir. Konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallar için bu süre 5 yıldır.
SEÇİMLİK HAKLARINIZ
Her iki durumunda da;
Ödediğiniz bedelin iade edilmesi,
Malın değiştirilmesi, hizmetin yeniden görülmesi
Ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirilmesi,
Malın ücretsiz olarak onarılması,
haklarınızdan birini talep etmeniz mümkündür.
SORUMLULUK
Satıcı veya sağlayıcı, tercih ve talep ettiğiniz seçeneği yerine getirmekle yükümlüdür.
AYIPLI MALIN NEDEN OLDUĞU DİĞER ZARARLAR
Satın aldığınız malın ayıplı olması nedeniyle,
Yaralanma ve/veya ölümle sonuçlanan hallerde,
Kullandığınız diğer mallarda hasar oluşması durumunda,
O malı satın aldığınız tarihten itibaren 3 yıl içinde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkınız da bulunmaktadır.
Ayıplı hizmetlerde de aynı hakka sahipsiniz.
STANDART SÖZLEŞMELERDE YER ALAN HAKSIZ ŞARTLAR
Satıcı veya sağlayıcı tarafından önceden hazırlanan standart sözleşmelerde; ,iyi niyet kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme şartları varsa ve bunlar sizinle müzakere edilmemiş ise geçersizdir.
Taksitle satış sözleşmeleri,
Devlet tatil sözleşmeleri,
Paket tur sözleşmeleri,
Mal veya hizmetin sonradan teslim edilmesini öngören kampanya sözleşmeleri,
Kapıdan satış sözleşmeleri,
Elektronik ortamda düzenlenen sözleşmeler,
Diğer mesafeli sözleşmeler,
Tüketici kredisi sözleşmeleri,
Kredi kartı sözleşmeleri,
Her türlü abonelik sözleşmeleri,
Yazılı ve en az 12 punto siyah koyu harflerle düzenlenmek zorundadır.
ÇÖZÜM ORGANLARI
Satın aldığımız mal veya hizmetler ile ilgili olarak satıcı veya sağlayıcılarla aranızda çıkabilecek sorunların çözümünde;
Tüketici sorunları hakem heyetlerine, tüketici mahkemesi olarak görev yapan Asli Hukuk Mahkemelerine başvurabilirsiniz. .
Değeri beş yüz milyon liranın altında olan mal ve hizmetlerde yaşadığınız sorunların çözümü için tüketici sorunları hakem heyetine başvurmanız gerekmektedir. Bu tür başvurular için, hakem heyetlerinde alınan kararlar bağlayıcıdır.
Satın aldığınız mal veya hizmetin değeri beş yüz milyon liranın üstündeyse, yine hakem heyetlerine başvurma hakkınız bulunmaktadır. Ancak, bu durumda hakem heyeti kararı bağlayıcı değildir. Tüketici mahkemelerine delil olarak sunulabilir.
HAKEM HEYETİ NEDİR?
Tüketicinin karşılaştıkları sorunları satıcı veya sağlayıcılar ile çözememeleri durumunda mahkemeye gitmeden başvurmaları için kurulan bir çözüm organıdır. Hakem heyetlerine yapılan başvurularda herhngi bir ücret alınmaz. Hatta, Hakem Heyetince görevlendirilen bilirkişinin ücreti Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca karşılanır.
HAKEM HEYETİ NEREDEDİR?
İllerde Sanayi ve Ticaret Müdürlüğü binasında, ilçelerde ise Kaymakamlık binasında olmak üzere toplam 931 Hakem Heyeti faaliyettedir.
GAZETE PROMOSYON KAMPANYALARINDA SON DURUM
Gazete veya dergiler tarafından düzenlenen ve okuyucunun kupon\sertifika biriktirerek katıldığı promosyon kampanyalarında;
Kitap
Sözlük
Ansiklopedi
Bayrak
Poster
Müzik kaseti
Video kaseti
Disket\CD
Ve benzeri kültürel ürünlerin okuyucuya verilmesi serbesttir. Bunların dışında kalan mal ve hizmetlerin (tencere,tava,bavul seti,bisiklet,telefon vb.)verilmesi tamamen yasaklanmıştır.
Kültürel ürünlerin verilmesini taahhüt edildiği kampanyalarda ;
Kupon sayısı 60’ı geçemez,
Verilmesi taahhüt edilen kültürel ürün nedeniyle gazete veya derginin fiyatı artırılamaz,
Kampanya konusu ürün bedelinin bir kısmını Tüketici tarafından karşılanması istenemez,
Kampanyayı düzenleyen gazete\dergi,son kuponun yayınlandığı tarihten itibaren en geç 30 gün içinde, taahhüt ettiği ürünün dağıtımını tamamlamak zorundadır.
TÜKETİCİ KREDİSİ
Tüketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan banka, özel finans kuruluşu veya finansman şirketleri aracılığı ile;
-İhtiyaç kredisi,
-Taşıt kredisi,
-Konut kredisi,
-Tatil kredisi,
-Eğitim kredisi,
adı altında kredi kullanmanız durumunda;
mutlaka yazılı sözleşme yapılması ve sözleşmenin bir nüshasının size verilmesi gerekmektedir.
Sözleşme metninin en az 12 punto ve koyu siyah harflerle yazılması zorunludur.
Sözleşmenin içinde yer alan kredi faizi ve temerrüt(gecikme) faizi oranlarının yazılı olmasına dikkat ediniz. Gecikme faizi oranı, sözleşmede yazılı olan kredi faizi oranını %30 fazlasını geçemez.
KREDİ KARTLARI
Kredi kartı faizinde bir artış söz konusu ise, bu durum en az 30 gün önceden tüketiciye bildirilmek zorundadır. Tüketici, faiz oranının artırıldığına dair bildirimin kendisine ulaşmasından itibaren en geç 60 gün içinde eski borcunu ödediği takdirde faiz artışından etkilenmez.
Mal veya hizmetin kredi kartı ile satın alındığı durumlarda satıcı veya sağlayıcı, tüketiciden komisyon veya benzeri bir isim altında ilave ödemede bulunmasını isteyemez.
KREDİ KARTI BORCU NEDENİYLE İCRALIK OLDUYSANIZ
Daha önce kredi kartı borcunuz nedeniyle temerrüde düştüyseniz ve bu yüzden icra takibine uğradıysanız veya icra takibi aşamasına gelmiş kredi kartı borcunuz varsa;
Temerrüt tarihindeki ana para borcunuza, yıllık %50’yi geçmemek üzere gecikme faizi uygulandıktan sonra ortaya çıkan toplam borcunuzu 12 eşit taksitle ödeyebilirsiniz.